Drijfveer | 100 jaar verzamelen
De collectie van Het Scheepvaartmuseum had nooit kunnen ontstaan zonder de verzameldrift van individuen. Het verzamelen van unieke objecten is niet alleen iets van vroegere tijden. Waarom verzamelen en bewaren mensen? Om te pronken met hun bezit? Of om het verleden vast te houden?
De tentoonstelling 'Drijfveer | 100 jaar verzamelen' in Het Scheepvaartmuseum belichtte de drijfveren die ten grondslag liggen aan de opbouw van de museumcollectie en legde verhalen bloot van meer dan 350 nooit eerder vertoonde objecten.
In de tentoonstelling liep je door vier prachtig ingerichte zalen die vier sociologische drijfveren vertegenwoordigden. Dit zijn de verzameldriften van de mens. Het zijn deze driften die in grote mate bepaalden welke nautische objecten verzameld werden en wat de waarde is van deze spullen. Alhoewel de verzamelaar zelf over de waarde misschien wel anders denkt…De 'hamsteraar' versus de 'topstukkenjager' en van vreemde snuisterijen tot iconische werken. Aan het einde van de tentoonstelling keken we naar het heden en de toekomst. Hoe zou de collectie zich verder ontwikkelen en welke maritieme werken waren onlangs in de collectie opgenomen?
Het Scheepvaartmuseum pronkte ook: je zag onder andere het onlangs verworven topstuk: 'Gezicht op het IJ met 's Lands Zeemagazijn' te Amsterdam (1664) van Reinier Nooms, alias Zeeman. Verder liep je langs het bijzondere globepaar van Hondius (1613) en vulden schilderijen van Mesdag, Schelfhout en Van de Velde de lijst van grote meesters aan.
De tentoonstelling liet de diversiteit en rijkdom van de collectie van Het Scheepvaartmuseum zien en heeft de bezoeker ongetwijfeld verrast. Drijfveer | 100 jaar verzamelen markeerde het 100-jarig bestaan van de Vereeniging Nederlandsch Historisch Scheepvaart Museum en was te zien van 1 oktober 2016 t/m 2 juli 2017.
De drijfveren
Pronken en verleiden
In elke zaal namen we je mee langs maritieme objecten en schilderijen die samen gebracht waren dankzij sociologische verzameldriften van individuen. Wat dreef hen? Zaal een toonde drijfveer één: pronken en verleiden!
Universum in huis
In elke zaal namen we je mee langs maritieme objecten en schilderijen die samen gebracht waren dankzij sociologische verzameldriften van individuen. Wat dreef hen? Zaal twee toonde drijfveer twee: het universum in huis.
Streven naar volledigheid
In elke zaal namen we je mee langs maritieme objecten en schilderijen die samen gebracht waren dankzij sociologische verzameldriften van individuen. Wat dreef hen? Zaal drie toonde drijfveer drie: streven naar volledigheid.
Pronkstukken
Moderne techniek in de Romantiek
Graag pronken we met dit werk van Schelfhout (1846) genaamd: Een raderstoomschip in veerdienst bij een opstapplaats aan een steiger. Op dit schilderij wordt de dagelijkse praktijk van de binnenlandse stoomvaart uitgebeeld. Een verhalend schilderij, wat wij maar al te graag tentoonstelden!
De geheimen van de IJsbeer
Het gaat hier niet om een dier, maar om een scheepsmodel. Het Scheepvaartmuseum heeft dit model tot de collectie toegevoegd omdat met dit soort schepen, een 'pinas' verre reizen werden gemaakt naar Azië. Letterlijk kwam toentertijd de wereld binnen handbereik. Het model roept een hoop vragen op en verder onderzoek is een must.
Negen keer is scheepsrecht
Jacob Spin schilderde voornamelijk dwarsgetuigde schepen. We plaatsten negen van zijn werken uit de periode van 1837-1856 bij elkaar. Samen vormden zij een bont geheel, en om die reden plaatsten we deze in de zaal van verzamelaars die pas konden rusten als de héle verzameling compleet was. Meer, was altíjd beter. Daarom 9 'Spinnen' op een rijtje!
Heldenverering ten top
Alles wat een held aanraakt, verandert in goud. Ware fans willen álles van hun idool in handen krijgen. Dat was vroeger niet anders. Michiel de Ruyter wordt al eeuwen vereerd. Deze heldenverering kwam op een hoogtepunt in de 19de eeuw, waardoor zelfs deze 'gewone' brief een icoon werd.
Mesdag bommen
Wie Mesdag denkt, denkt Scheveningen. En dat is precies de titel van dit doek: 'Zeegezicht met Scheveningse bomschuiten'. 'Wat zijn bommen'?, horen we je denken. Je leest het hier.
Blogs
Rutger van Slobbe & Nienke van der Wal
De Vereeniging Nederlandsch Historisch Scheepvaartmuseum, ofwel de 'Vereeniging', was in 2016 jaar oud. Samen met Rutger van Slobbe (bestuurder Vereeniging) en Nienke van der Wal (oprichter Young Collectors Circle) blikken we terug en kijken we vooruit.
Frans van den Avert
Frans van der Avert is directeur van Amsterdam Marketing, Frans verzamelt af en toe. Hij vindt het fijn iets compleet te hebben, zo verzamelde hij romans van Simenon en oud glaswerk. Op dit moment verzamelt hij even niet.
Olivier van Duijn
Olivier van Duijn is directeur van Marktplaats. Hij heeft alle literatuur over vliegenier Charles Lindbergh verzameld, puur uit interesse. Deze bescheiden verzameling past nog prima in zijn boekenkast.
Sigrid Ivo
Sigrid Ivo is directeur van Tassenmuseum Hendrikje. Het museum is ontstaan uit een privéverzameling van Hendrikje en Heinz Ivo, haar ouders. Sigrid verzamelt zelf klein glaswerk, Japanse prenten, modeprenten, achtergronden en boeken over tassen en mauchline (houten kistjes). Haar ouders verzamelen ook nog steeds.
Nienke Verbunt
Nienke Verbunt schrijft op haar persoonlijke blog over van alles. Behalve Pokémons verzamelt ze alles wat met concerten te maken heeft: tickets, bandjes of foto's met bandleden. Alles wat ze verzamelt, bewaart ze in een speciaal album.
Eulalia Gasso Miracle
Eulàlia Gassó Miracle is curator van de dagvlinders in Naturalis (43 jaar). Als je mij vraagt wat ik doe, ga ik stralen. Ik beheer en onderzoek een van de mooiste verzamelingen op aarde: de dagvlindercollectie van het museum Naturalis.
De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt dankzij steun van KLM, deelnemers van de BankGiro Loterij en de Samenwerkende Maritieme Fondsen.
Jubileumpartner: Nico Nap Foundation.