Koning winter doet deze dagen zijn intrede. Het wordt weer kouder en dat betekent handschoenen aan, sjaal om en...muts op. Heb jij je ooit afgevraagd waarom er op veel mutsen zo’n gezellig pomponnetje zit? Je weet wel, dat balletje bovenop?
Pomponnetje
Het antwoord ligt wederom in ons maritieme verleden. Het waren zeelui die de eerste pomponnetjes bovenop hun matrozen pet hadden. De dek-lagen op oude schepen waren laag en op een zee van golven danste het schip flink op en neer. Om te voorkomen dat de matrozen onderdeks hun hoofd hard zouden stoten, werd er boven op hun pet een rond kussentje genaaid. Het verhaal gaat zelfs dat de pomponnetjes, zoals bij de Franse Marine, rood waren omdat een matroos in kwestie zijn hoofd zo hard stootte dat het bloedde.
Jouw kleurrijke pomponnetje, was vroeger dus heel functioneel! De Nederlandse matrozen dragen vandaag de dag geen baret met bolletje meer.
Aaien brengt geluk
Een ander verhaal over het bolletje wol was romantischer van aard. Als je vroeger de matroos over zijn bolletje kon aaien zonder dat hij het merkte, bracht het de aaier geluk. Als de matroos in kwestie je betrapte op het friemelen aan zijn pomponnetje, dan was je de matroos een kus schuldig. Dus lieve medemens: als iemand deze winter stiekem aan je warme hoofddeksel zit, geef de aaie-bol in kwestie dan vooral een dikke pakkerd!
Een van de zoontjes van fotograaf Jan Zeegers met een wollen muts op
Maart 1909, Stadsarchief Amsterdam / Jan Zeegers
Auteur: Marleen Manneke.