5 weetjes over de walvis

1. Wie heeft de langste?

We kunnen het er lang of kort over hebben, maar de walvis heeft toch echt de aller langste piemel van de wereld. De olifant is de winnaar op het land, maar met een 3,5 meter wint de blauwe vinvis. Het klinkt als een zware sjouw, zo'n gigantisch apparaat meezeulen. Het voordeel is wel dat de piemel erg dun is. Zo dun, dat je het geslachtsdeel niet eens zou herkennen als piemel, maar wellicht eerder als het zwaard van een zwaardvis!

2. Geen gegil

De walvisvangst is een gebeurtenis uit ons verleden waar we als Nederlanders niet trots op kunnen zijn. Het dier werd met harpoenen binnengehaald en op verdrietige wijze om het leven gebracht. Het ging er niet vredelievend aan toe. Misschien vraag je je af hoe men door dit geweld heen nog hun werk kon doen aan boord van zo'n schip? Het antwoord ligt verscholen in het feit dat walvissen geen stembanden hebben. Terwijl het dier pijn lijdt, geeft het geen kik. De zeevaarders hebben dus nooit het gegil van het dier gehoord, wat hen er misschien toe had kunnen overhalen te stoppen met dit werk.

3. Parfum van darmen?

Amber, of ambergris, is een stof die voorkomt in de darmen van een potvis. Het is een grijze, wasachtige massa die soms in de vorm van een klomp op het strand wordt gevonden. Amber is schaars en een gewild product om te gebruiken in parfum. Het is veel geld waard. Een klomp van 455 kilo werd in 1914 voor 23.000 pond verkocht. Dit zou vandaag zo'n 1,6 miljoen pond waard zijn geweest. De amber was zo waardevol, dat men niet kon wachten totdat het een keer aan zou spoelen op het strand. Een walvis doden ging helaas sneller... Gelukkig gebruikt de parfum industrie nu vaak een chemische variant van de amber, zodat er geen dier meer voor hoeft te sterven.

4. Vies (h)oor

Wij mensen en andere landzoogdieren hebben in het binnenoor een trommelvlies. Onder water heeft een trommelvlies weinig nut. Als je een duik neemt, komen de geluiden onder water niet binnen via je trommelvliezen, maar vooral via de botten in onze schedel die trillingen rechtstreeks doorgeven aan het binnenoor. Een walvis heeft een uitstekend gehoor. Het oor van de walvis is een beetje gek. Het gehoorbeen zit los in het hoofd van de walvis en is het aller hardste bot uit het hele skelet! Zo kan het trillen onder water extra goed opgevangen worden. Nog een gek feitje: een walvis heeft een oorsmeerprop van meer dan 25 cm groot! Uit het oorsmeer kan je aflezen hoe oud het dier is en zelfs hoeveel keer de walvis zwanger is geweest. Een stinkende berg aan informatie dus!

5. Huilende walvis

De meest belangrijke reden voor de walvisvangst was toch de 'traan' die men los kookte uit het spek van de walvis. Dit werd vervolgens gebruikt als lampenolie, smeerolie en zeep. Het grootste dier uit de zee werd dus gebruikt om onze huishoudens draaiende te houden. Een gedachte om van te huilen.

Auteur: Marleen Manneke.