350 jaar geleden vertrok Michiel de Ruyter met een vloot van ruim 60 schepen richting Londen om de Engelse marine op eigen terrein te verslaan. Een jaar daarvoor hadden de Engelsen 150 koopvaardijschepen bij Terschelling in brand gestoken en een ravage achtergelaten. Tijd voor wraak dus.
Het daaropvolgende verhaal kennen we allemaal uit de geschiedenisboeken: op 12 juni voeren de Nederlanders de ketting bij Chatham door, vernietigden de Engelse vloot die ten anker lag op de Medway, namen de vlaggenschepen Royal Charles en Unity als trofee mee naar Nederland en beslechtten zo de tweede Engelse oorlog in het voordeel van Nederland. De vernedering voor Engeland was groot, de wraak van Nederland zoet.
Op 12 juni 2017 vertrekken negentig Nederlandse zeiljachten naar Chatham om deze gebeurtenis te herdenken. De Nederlandse Vereeniging van Kustzeilers organiseert in samenwerking met de Engelse yachtclubs op de Medway een vierdaags evenement om 'the battle of the Medway' 350 jaar na dato 'lichtjes' over te doen. Een van de deelnemers is de Cirrus, een Hunter 29.5, met Marjolein Brandt en Jaco Cossee. Hieronder hun verhaal.
Een Nederlandse Armada op weg naar Chatham, 350 jaar nadat Michiel de Ruyter de Engelse vloot op de Medway vernietigde.
Foto credits: Migchiel Reitsma.
In kiellinie de Medway op
Helaas zijn de weergoden ons niet goed gezind tijdens de oversteek. Door windstilte kunnen we Engeland met geen mogelijkheid zeilend bereiken, hoewel we graag in de voetsporen van Michiel de Ruyter hadden willen treden. Dus motoren we 38 uur van IJmuiden naar de Medway, een zijrivier van de Thames. We willen op tijd zijn voor de Sail in met alle negentig zeiljachten op woensdagochtend 14 juni om 12.00 uur. Om 8.00 uur bereiken we de monding van de Medway en kunnen we ons nog even op ons gemak voorbereiden op de Sail in. De Nederlandse vlag gaat in top, net zoals bij de andere deelnemers. Als we even later in kiellinie de Medway op varen, is het een imposant gezicht. Negentig boten met grote Nederlandse vlaggen, vele boten gepavoiseerd en zelfs een deelnemer verkleed als Michiel de Ruyter en eentje die de spiegelversiering van de Royal Charles heeft nagemaakt en op zijn eigen achtersteven heeft gezet. We varen in kiellinie vijf mijl de meanderende rivier op en worden nabij Chatham dit keer enthousiast begroet door de Engelsen.
Een verzwakt Engeland
De komende dagen zijn er verschillende festiviteiten om deze zeeslag te herdenken. We bezoeken het Upnor Castle aan de oever van de Medway. Dit strategisch gelegen kasteel was 350 jaar geleden de opslagplaats voor munitie. Maar de soldaten leidden een luxe leven zonder dat ze ooit iets hoefden te doen en ze waren totaal niet voorbereid op een Nederlandse invasie. De pest en de grote brand van Londen hadden Engeland verzwakt, de koning gaf liever geld uit aan feesten dan aan de soldij van de soldaten. Er was geen munitie meer in Upnor Castle en niemand liep erg hard voor de koning om de Engelse oorlogsvloot te verdedigen. Het duurde dagen voordat de Engelsen hun zaakjes op orde hadden. In Upnor Castle bezoeken we een mooie tentoonstelling die de gebeurtenissen van 1667 duidelijk beschrijft. Prins Maurits opende vorige week officieel deze de tentoonstelling.
Er is geen munitie in het kasteel waarmee de Nederlandse vloot tegengehouden kan worden. Pas na dagen zijn de voorraden aangevuld en wordt voorkomen dat de Nederlanders de Engelse schepen in aanbouw in de Dockyards kunnen vernietigen.
We snuiven genoeg geschiedenis op deze dagen. We bezoeken de Dockyards waar in 1667 in de droogdoks drie oorlogsschepen in aanbouw waren.
Deze gebouwen zijn van later tijd, maar zo moet het er wel ongeveer hebben uitgezien in 1667. In deze gebouwen was onder meer de touwslagerij.
De dockyards bleven gespaard
De Nederlanders kregen net niet de kans om deze te vernietigen en zo was de Engelse vloot gemakkelijk en snel weer op te bouwen na de oorlog. De huidige dockyards zien er anders uit dan in 1667, maar het enige gebouw dat er toen ook al was is het Command House, waar de admiraal woonde. Het museum echter geeft een mooi beeld van hoe Chatham er in 1667 eruit zag en hoe de slag om Chatham zich voltrok.
Command House: Het Command House is het enige gebouw dat er ook al was in 1667.
De bloedlijn van De Ruyter
Elke avond zijn we te gast bij de diverse yachtclubs voor het diner. Op de laatste avond krijgen we een hogroast voorgeschoteld. Drie varkens worden aan het spit gebraden om ruim 300 monden te voeden. Heel speciaal. Dan komt ook Michiel de Ruyter langs om zijn nazaat Frits de Ruyter de Wildt te ontmoeten. Frits is voorzitter van Stichting Michiel de Ruyter. Er zitten twaalf generaties tussen.
'Michiel de Ruyter' (rechts) ontmoet zijn nazaat Frits de Ruyter de Wildt (links).
Zaterdag 17 juni staat in het teken van diverse activiteiten op en rond de Medway. Er zijn straatfestivals en er is kermis, een stoomboten parade op de Medway en 's avonds wordt de battle of the Medway getoond op een groot scherm in de rivier.
Op grote schermen in de rivier wordt het verhaal van de battle of the Medway vertoond voor het publiek.
We varen een paar uur mee op de SS George Stephenson. Geen oud stoomschip, maar recent gebouwd door een liefhebber, Faas Strik. Het is de mooiste in de vloot.
Een unieke stoomboot. Faas Strik heeft van overal over de wereld onderdelen weten te verzamelen. En van elk onderdeel weet hij exact van welk schip het afkomstig is en wat het verhaal erachter is.
Nog een keer de Medway in vuur en vlam
Als afsluiting is er een groot vuurwerk. Dan zijn de festiviteiten voorbij en de volgende dag wenden we de steven weer naar Nederland. Helaas een herhaling van de heenweg. Geen wind, dus opnieuw 40 uur motoren om op dinsdag weer aan het werk te gaan. Het is jammer dat we waarschijnlijk weer vijftig jaar moeten wachten voordat we de 'battle of the Medway' zoals de Engelsen hem noemen (in onze geschiedenisboeken heet de slag de 'Tocht naar Chatham') weer groots kunnen herdenken. Maar het was de moeite waard om deze herdenking mee te maken.
Als afsluiting is er een groots vuurwerk dat vanaf de rivier wordt afgestoken. De hele dag zijn de voorbereidingen aan de gang. Vanaf diverse drijvende platforms wordt het vuurwerk afgestoken.
Dit artikel werd geschreven door Marjolein Brandt.