Columbusdag op 12 oktober
Op 12 oktober 1492 riep Rodrigo de Triana vanuit de mast: "Tierra, tierra!" (land, land!). Deze matroos was aan boord van 'Santa Maria' onder het bevel Christoffel Columbus en zag aan de horizon één van de Bahama-Eilanden.
Iets meer dan 3 maanden ervoor, op 3 augustus, was Columbus met zijn drie schepen vanuit Spanje vertrokken. Via de Canarische Eilanden hadden ze de Atlantische Oceaan overgestoken. Columbus wilde vanuit Europa als eerste de westelijke route naar Azië verkennen. Toen hij land in zicht kreeg, dacht hij dat ze eilanden voor de kust van China hadden bereikt. De schepen verkende daarna een deel van de kust van Cuba en Hispaniola. Columbus maakte tot 1504 in totaal vier reizen naar het Caraïbisch Gebied zonder dat hij aanvaarde dat hij een nieuw continent had ontdekt in plaats van eilanden en de kusten van Oost-Azië.
Reislustige Europeanen
De allereerste kaart - in bezit van Het Scheepvaartmuseum - waarop (voor het eerst) 'De nieuwe wereld' werd vermeld. De 'Mundus Novus', linksonder in beeld. De kaart werd gemaakt door Johannes Ruys in 1507.
Al tijdens het leven van Columbus begonnen anderen in te zien dat hij in 1492 op een onbekend continent was gestuit. Het continent werd in deze tijd niet vernoemd naar Columbus maar naar Amerigo Vespucci. Hij had na zijn reis in zijn gepubliceerde brieven vol lof geschreven over deze schone en vruchtbare nieuwe wereld. In de eerste eeuw na de ontdekking verkenden en koloniseerden vooral de Spanjaarden en Portugezen Midden- en Zuid-Amerika. In de zeventiende eeuw deden andere Europese landen hetzelfde in grote delen van Noord-Amerika en kleinere gebieden in Midden- en Zuid-Amerika. Met name Engeland, Frankrijk en Nederland speelden daarbij een belangrijke rol. De kolonisatie bracht zeer grote veranderingen en in de meeste gevallen de vernietiging van de oorspronkelijke cultuur en taal van de bewoners.
Mentaliteitsverandering
De ontdekking bracht ook grote veranderingen in Europa. Niet alleen door nieuwe producten als aardappels, tomaten, rietsuiker, tabak, mais en katoen. Het veroorzaakte ook een grote mentaliteitsverandering: de wereld bleek veel groter en meer divers dan men ooit had gedacht. Men moet zelf onderzoeken, verkennen en niet meer erop vertrouwen dat alles al bekend is. De ontdekking van Amerika markeert daarmee mede het einde van de Middeleeuwen en het begin van de moderne tijd.
In de Verenigde Staten wordt op 12 oktober Columbusdag gevierd. In veel Zuidamerikaanse landen is het de Día de la Raza (Dag van het Ras) of Día de la Hispanidad. De dag wordt niet in alleen in Amerika herdacht; 12 oktober is in Spanje de nationale feestdag.
Auteur: conservator Diederick Wildeman
