Je hoeft geen expert te zijn om te zien dat deze aquarellen door dezelfde persoon zijn gemaakt. Jacob Spin schilderde voornamelijk dwarsgetuigde schepen. We plaatsen negen van zijn werken uit de periode van 1837-1856 bij elkaar. Samen vormen zij een bont geheel, en om die reden plaatsen we deze in de zaal van verzamelaars die pas konden rusten als de héle verzameling compleet was. Meer, was altíjd beter. Daarom 9 'Spinnen' op een rijtje!
Rasechte Amsterdammer
Jacob Spin werd in 1806 geboren in Amsterdam. Op zevenjarige leeftijd verloor hij zijn vader, maar al snel hertrouwde zijn moeder en het gezin nam zijn intrek in een pand aan de Martelaarsgracht. Zijn stiefvader was tapper in een kroeg die tot op de dag van vandaag nog steeds bestaat. Er wordt gespeculeerd dat Café Karpershoek, op de hoek van de Martelaarsgracht en de Prins Hendrikkade, het oudste café van Amsterdam is. Vanaf de kade had hij uitzicht op het IJ en waarschijnlijk heeft hij daar zijn liefde op gedaan voor schepen. Op zijn achttiende was het zo ver; Jacob stapte als matroos aan boord van het fregat De Drie Gebroeders van Amsterdam.
Het barkschip Cornelia en loodsboot Texel No. 4 op de rede van Texel (1856).
Het barkschip De Drie Vrienden op de rede van Batavia (1851).
Van zeeman naar tekenaar
Jacob had al meerdere reizen op zijn naam staan, toen hij met tekeningen en aquarellen aan de slag ging. Het verhaal wil dat hij met een roeibootje het IJ op ging om schepen die voor anker lagen te benaderen met zijn portfolio van scheepsportretten die hij op zijn reizen had gemaakt. Hij probeerde op die manier de kapiteins warm te maken voor een portret van hun eigen schip. Jacob kon zichzelf prima verkopen. Een beetje kapitein wilde met trots naar de muur kunnen wijzen als hij over zijn verre reizen vertelde. Aan werk dus geen gebrek voor de zeeman die 'Schepenafteekenaar' werd. Barken, kofschepen, galjoten en fregatten, Spin tekende ze allemaal met nauwkeurige precisie.
Het barkschip
De negen werken van Jacob Spin die in deze tentoonstelling worden getoond, spreken vanuit dezelfde kleur en stijl. Jacob had een voorliefde voor dwarsgetuigde schepen, zoals fregatten en barken. Dat betekent dat de zeilen niet in de lengterichting van het schip zijn getuigd (zoals moderne schepen van nu), maar door middel van een dwarsboom (een ra), over de breedte van het schip. Op de drie foto's getoond in dit artikel heeft Jacob barkschepen getekend. Het verschil met een fregat is dat de achterste mast geen ra's heeft. Dit was een bezuinigingsmaatregel van rederijen, want een bark had minder bemanningsleden nodig dan een fregat. De achterste mast van het schip, de bezaanmast, is vaak iets korter dan de voorste. Een kortere mast creëerde minder druk op de achterkant van het schip, zodat de schipper meer 'rust' op zijn roer ervaarde. Een steady roergang dus! De meeste barken en fregatten die Spin tekende voeren naar Nederlands-Indië, in de 19de eeuw de pijler onder de Nederlandse scheepvaart.
Auteur: Marleen Manneke.